De muzikale salades van Mateo Flecha

Mateo Flecha, genoemd 'el Viejo' (de oudere) -Prades, 1481-Monasterio de Poblet, 1553- studeerde muziek in Barcelona, waarschijnlijk bij een meester genaamd Joan Castelló. Na zijn studie werd hij in 1522  zanger in de kathedraal van Lleida (Lérida). Een jaar later werd hij er kapelmeester. Na 1525 moet hij in Guadalajara terecht zijn gekomen, waar hij in dienst kwam bij Diego Hurtado de Mendoza (1461-1531), de toenmalige 'Duque del Infantado'. Daar heeft hij zes jaar voor gewerkt.

Aangenomen wordt dat hij daarna naar Valencia vertrok, waar hij op de één of andere manier betrokken was bij de kapel van de hertog van Calabrië. Op zijn minst drie van zijn werken verschenen nl. in het zangboek van deze kapel, het zg. 'Cancionero del duque de Calabria', ook bekend als 'Cancionero de Uppsala'.

In de periode, die daarop volgde, wordt zijn spoor in Sigüenza getraceerd, waar hij opnieuw kapelmeester was, zeer waarschijnlijk van 1537 tot 1539. Van 1544 tot 1548 was hij dat in het kasteel van Arévalo bij de kapel van de 'Infantas' Maria en Johanna van Castilië, zusjes van wie later koning Filips II zou worden. Voor zijn dood trad hij toe tot de Cisterciënzerorde, in het klooster van Poblet, waar hij in 1553 overleed.

Flecha is in onze tijd vooral bekend geworden van zijn zg. 'ensaladas' (vertaald: 'salades'). Dat zijn vier- of vijfstemmige werken, bedoeld tot vermaak voor hovelingen op paleisfeestjes. Als genre danken de 'ensaladas' hun naam aan de vermenging van verschillende talen zoals het Castiliaans (het officiële Spaans), Catalaans, Italiaans, Frans en Latijn. Van de elf 'ensaladas' die Mateo Flecha heeft gecomponeerd zijn zes aan ons overgeleverd, te weten 'El jubilate', 'La bomba', 'La negrina', 'La guerra', 'El fuego' en 'La justa'. Van de overige ontbreekt telkens één stemboekje. De 'ensaladas' werden verzameld en uitgegeven door zijn neef Mateo Flecha, genoemd 'el joven' (de jongere), in 1581. Omdat die 'El cantate' te lang vond, werd die nooit gepubliceerd en is die verloren gegaan.

Naast 'ensaladas' componeerde Mateo Flecha 'el viejo' -in het Catalaans ook wel: Mateu Fletxa 'el Vell'- ook 'villancicos' (kerstliederen).

>>Luister hier naar 'La Bomba'.